De brandveiligheid in cellencomplexen moet structureel verbeteren. Dat schrijven minister Hirsch Ballin van Justitie en minister Winsemius van VROM vandaag aan de Tweede Kamer in reactie op het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de Schipholbrand. Beide ministers presenteren in de brief maatregelen die op korte termijn uitgevoerd moeten zijn.
De onderzoeksraad concludeerde naar aanleiding van de brand in het cellencomplex Schiphol Oost dat de brandveiligheid in de Nederlandse cellencomplexen verbeterd moet worden. In de nacht van 26 op 27 oktober 2005 kwamen bij de fatale brand in het cellencomplex 11 personen om het leven en raakten 15 personen gewond. Behalve technische gebreken en tekortkomingen in de naleving van gebruiksvoorschriften, constateerden de onderzoekers voor wat betreft de brandveiligheid ook een gebrek aan bewustzijn bij beleidsmakers, management en uitvoerend personeel. De maatregelen van het kabinet pakken de gebreken op al deze terreinen aan en zullen grotendeels in eerste maanden van 2007 zijn uitgevoerd. De belangrijkste maatregelen zijn:
Justitie
- Er is een taskforce opgericht, die het programma 'Veiligheid DJI' moet uitvoeren. In dat programma staat de uitvoering van de aanbevelingen van de Onderzoeksraad centraal. Er komen voor 1 februari 2007 DJI-brede regels en protocollen voor bedrijfshulpverlening, ontruimings- en brandoefeningen, calamiteitenplannen en registratie van gebruiksvergunningen. Voor 1 mei 2007 ontwikkelt de taskforce DJI-breed beleid voor evacuatieplannen, opvang en nazorg en crisisteams.
- Het aantal brandoefeningen gaat omhoog. Nu moet binnen penitentiaire inrichtingen minimaal eens per jaar een brandoefening gehouden worden.
- De oplevering van nieuwe gebouwen geschiedt voortaan door middel van een gezamenlijke controle van DJI en de RGD, waarbij de brandweer standaard wordt ingeschakeld.
- Na de brand heeft de RGD samen met DJI een brandveiligheidscan voor justitiële inrichtingen ontwikkeld. Op 1 oktober 2006 waren alle 24 cellencomplexen in unitbouw met deze scan gecontroleerd. In september 2007 moeten alle overige 99 justitiële inrichtingen op dezelfde wijze zijn gecontroleerd. Urgente problemen worden direct aangepakt.
- Voor 1 juli 2007 moet het gevangeniswezen in zijn geheel voorzien zijn van rook- of brandmelders.
- De bedrijfshulpverlening wordt structureel verbeterd. Onderdeel daarvan is dat alle executieve medewerkers van DJI voor 1 april 2007 een BHV-training hebben gevolgd en dat in elke inrichting een BHV-coördinator wordt aangesteld. Dat betekent dat nog 8.600 medewerkers een dergelijke training moeten volgen.
- Brandveiligheid wordt een standaard onderdeel van de planning- en controlcyclus op het hoofdkantoor van DJI.
- De maatregelen moeten passen dan wel ingepast worden in de reeds voorgenomen reorganisatie van DJI.
- De Inspectie voor de Sanctietoepassing heeft een integrale toezichttaak en zal periodiek rapporteren over de stand van zaken met betrekking tot brandveiligheid.
VROM
- VROM heeft deze zomer een handreiking borging brandveiligheid unitbouw uitgebracht.
- Het kabinet gaat na, hoe de toepassing van de gelijkwaardigheidbepaling uit het Bouwbesluit kan worden verbeterd. De Tweede Kamer ontvangt hierover binnen drie maanden een brief.
- Het kabinet informeert de Tweede Kamer binnen drie maanden of en hoe de bouwregelgeving moet worden aangepast op bijvoorbeeld de aanwezigheid van holle ruimtes in gebouwen. Ook beziet het kabinet of de brandveiligheidsvoorschriften voor tijdelijke bouwwerken in het Bouwbesluit moet worden aangepast.
- Het kabinet gaat de rolverdeling tussen aanvrager en verlener van een bouwvergunning verduidelijken. Vanaf 1 januari 2007 dient de aanvrager duidelijk te maken dat een bouwplan voldoet aan de regelgeving en kan de gemeente de aanvraag van een bouwverguning weigeren indien dit niet voldoende aannemelijk is gemaakt.
- Overwogen wordt om in het kader van de invoering van het Gebruiksbesluit een informatie- en adviescentrum op te richten ter verbetering van de toepassing van de brandveiligheidsvoorschriften in de bouwpraktijk.
- Vanaf medio 2007 zal de RGD de brandveiligheidaanpak ook uitbreiden naar de andere overheidsgebouwen. Uiteindelijk moet dit zijn beslag krijgen in een structureel systeem van periodieke keuringen van rijksgebouwen.
- Het veiligheidsdenken moet worden 'verinnerlijkt' in de hele organisatie van de RGD. Dit wordt gerealiseerd door alle nieuwbouwprojecten door te lichten op (brand-) veiligheid, opleidingstrajecten en kennismanagement te starten. Dit maakt deel uit van de in 2005 gestarte organisatie- en cultuurverandering. Ook belangrijk hierbij is dat RGD-medewerkers niet alleen het recht hebben, maar ook de plicht om veiligheidsaspecten in de dagelijkse werkzaamheden aan de orde te stellen. Die plicht moeten zij zien als een klantgerichte houding die van hen wordt verwacht.
- Vanaf 1 januari 2007 zal de Rgd per afgerond project een gebruikshandleiding leveren, waarin de prestaties en specifieke (kwalitatieve) kenmerken van het gebouw zijn vastgelegd. Ook staat daarin aan welke veiligheidseisen het gebouw voldoet en welke (compenserende) maatregelen de gebruiker dient te nemen.
BZK
- Het brandbeveiligingsconcept Cellen en Celgebouwen wordt op dit moment geëvalueerd door het Nivf/Nibra. Daarbij worden de aanbevelingen van de onderzoeksraad en de rijksinspecties meegenomen. Naar verwachting wordt in januari 2007 het aangepaste beveiligingsconcept vastgesteld.
- In het concept wetsvoorstel op de Veiligheidsregio's is opgenomen dat deze regio's de zorg hebben om het bevoegde lokale gezag (burgemeester en wethouders) te adviseren over de brandveiligheid. Specialisten van de gemeente zullen op regionaal niveau worden geconcentreerd, zodat de professionaliteit wordt bevorderd. - Het kabinet zal in januari 2007 een programma brandveiligheid naar de Tweede Kamer sturen, dat het brandveiligheidsmanagement bij instellingen zoals ziekenhuizen, verzorgingshuizen, crèches, scholen, hotel en bedrijven moet verbeteren.
Veiligheidsbelangen wegen
De ministers constateren in hun brief dat brandveiligheid een essentieel, maar niet het enige onderdeel van het bredere begrip veiligheid is. Maatregelen op het terrein van brandveiligheid dienen wat betreft consequenties en kosten te worden afgezet tegen andere onderdelen van veiligheid, zoals persoonlijke veiligheid en bijvoorbeeld constructieve veiligheid .Voor penitentiaire inrichtingen betekent dat bijvoorbeeld dat maatregelen voor de brandveiligheid en maatregelen voor veiligheid van bewakend personeel in samenhang gewogen moeten worden.
Het kabinet merkt in zijn brief aan de Kamer op dat het gebruik van unitbouw de eigenaar een extra verantwoordelijkheid geeft voor de naleving van de bouwregelgeving. De vraag rijst in hoeverre aan tijdelijke inrichtingen met een bijzondere gebruiksvorm aanvullende bouwkundige eisen moeten worden gesteld. Aanscherping op dit punt zou voor bepaalde private sectoren ingrijpende consequenties kunnen hebben in de mate van investeringsbereidheid en maatschappelijke innovatie.
Het kabinet trekt de bevindingen van de Onderzoeksraad en de rijksinspecties in een breder perspectief. Ze kondigt aan samen met andere overheden, bedrijfsleven en branche-organisaties onderzoek te doen naar hoe de benodigde kennis en ervaring over complexe bouwwerken goed georganiseerd kunnen worden en de aandacht voor het belang van bedrijfshulpverlening in andere sectoren. Het kabinet schrijft dat de afhankelijkheid van niet zelfredzame personen van een adequate bedrijfshulpverlening zich namelijk niet alleen voordoet in justitiële inrichtingen, maar ook bij instellingen als ziekenhuizen, verpleegtehuizen, kinderopvang en bijvoorbeeld scholen voor jonge kinderen Het kabinet zal elk half jaar de voortgang van de aangekondigde maatregelen aan de Tweede
Kamer rapporteren.
bron:MinJus