De kleine synode van de Protestantse Kerk
in Nederland heeft op 15 juni ingestemd met voorzieningen voor de
hersteld hervormde gemeenten in Genemuiden en Doornspijk. In beide
plaatsen wordt kerkrentmeesterlijk en diaconaal vermogen
overgedragen aan de herstelden. Bovendien bevat de voorziening
regelingen voor een gezamenlijk gebruik van een aantal kerkelijke
gebouwen.
In Genemuiden en Doornspijk wilde een
aanzienlijk deel van de leden van de hervormde gemeenten na de
vorming van de Protestantse Kerk in 2004 geen lid blijven van de
verenigde kerk. Zij hebben daarom nieuwe gemeenten gevormd binnen
de Hersteld Hervormde Kerk. De nu door de kleine synode van de
Protestantse Kerk vastgestelde voorzieningen zijn bedoeld om een
handreiking te doen ten behoeve van nieuw kerkelijk leven dat deze
gemeenteleden buiten de Protestantse Kerk in Nederland
opbouwen.
Genemuiden
In Genemuiden is ongeveer een derde van de
ruim vierduizend leden van de hervormde gemeente overgegaan naar de
Hersteld Hervormde Kerk. Feitelijk komt dit er op neer dat de
hervormde gemeente binnen de Protestantse Kerk in Nederland
daardoor met twee wijkgemeenten verder gaat (in plaats van drie).
De voorziening die nu is getroffen houdt allereerst in dat er
kerkrentmeesterlijk en diaconaal vermogen aan de hersteld hervormde
gemeente van Genemuiden wordt overgedragen. Daarnaast zijn er
afspraken gemaakt over een gezamenlijk gebruik van twee kerkelijke
gebouwen: het Hervormd Centrum (voor de wekelijkse kerkdiensten) en
de Grote Kerk (voor bepaalde bijzondere diensten).
Doornspijk
Na de totstandkoming van de Protestantse
Kerk, mei 2004, is een groot deel van de hervormde gemeente van
Doornspijk overgegaan naar de Hersteld Hervormde Kerk. Een recent
uitgevoerde ledenontvlechting toont aan dat het ruim 1800 leden
betreft, waarvan bijna vierhonderd afkomstig zijn van buiten
Doornspijk. Zeshonderd leden hebben aangegeven lid te willen
blijven van de hervormde gemeente die deel uitmaakt van de
Protestantse Kerk in Nederland.
De voorziening die nu is getroffen, houdt
allereerst in dat de hersteld hervormde gemeente gedurende
vijfentwintig jaren de mogelijkheid krijgt om op zondag
kerkdiensten te houden in de Dorpskerk. Daarnaast zal ook de
hervormde gemeente – die eigenaar blijft van de Dorpskerk
– haar diensten in deze kerk gaan houden. De aanvangstijden
van de diensten zullen per vier maanden wisselen.
De voorzieningenrechter te Zutphen
bepaalde op 15 juni 2006 dat de hervormde gemeente weliswaar als
eigenaar van de Dorpskerk en alle roerende en onroerende goederen
moet worden beschouwd, maar dat ten aanzien van het gebruik van het
kerkgebouw door de hervormde gemeente moest worden gewacht tot het
moment dat de definitieve voorziening zou zijn getroffen.
Ook riep de voorzieningenrechter op tot
“onderling constructief overleg” over de
“ledenontvlechting”. Dit overleg heeft in het afgelopen
jaar plaatsgevonden. Tot op heden staat de hersteld hervormde
gemeente geen gebruik van de Dorpskerk toe aan de hervormde
gemeente, omdat zij zichzelf als opvolger van de hervormde gemeente
van vóór 1 mei 2004 beschouwt.
De voorziening voor Doornspijk betreft
verder een aantal vermogensrechtelijke zaken. Allereerst wordt aan
de hersteld hervormde gemeente de pastorie in erfpacht gegeven,
voor een periode van vijftig jaar. Verder wordt het
verenigingsgebouw Pro Rege om niet aan de hersteld hervormde
gemeente overgedragen. Wel behoudt de hervormde gemeente het recht
om het gebouw één avond in de week te gebruiken voor
eigen kerkenwerk. Ook wordt een lening voor het kerkorgel door de
hervormde gemeente overgenomen van de hersteld hervormde gemeente.
Tenslotte wordt er diaconaal vermogen overgedragen aan de hersteld
hervormden in Doornspijk.
Commissie van Bijzondere Zorg
De Commissie van Bijzondere Zorg ten
behoeve van hervormde gemeenten is ingesteld door de triosynode van
de Samen op Weg-kerken, de voorloper van de Protestantse Kerk in
Nederland. Doel van de commissie is om gemeenten te ondersteunen
waar geen overeenstemming gevonden kan worden over participatie
binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Wanneer de verschillen
niet te overbruggen blijken, heeft de commissie als eerste taak om
hen die binnen de Protestantse Kerk willen blijven, zo goed
mogelijk in staat te stellen het gemeenteleven voort te zetten. Een
andere taak voor de commissie is om voorzieningen te treffen die de
hersteld hervormden helpen een eigen kerkelijk leven op te bouwen.
De Commissie van Bijzondere Zorg heeft inmiddels voor achttien
hersteld hervormde gemeenten een voorziening getroffen. Naar
verwachting zal de commissie de komende anderhalf jaar nog voor
ruim veertig andere hersteld hervormde gemeenten een voorziening
opstellen.
Bron: PKN