Op 1 januari 2005 telde Nederland 16,3 miljoen inwoners. De bevolking
is in 2004 met slechts 34 duizend personen toegenomen. In 2003 was de
groei nog tweemaal zo groot. Sinds 1920 heeft een dergelijk lage
bevolkingsgroei zich niet meer voorgedaan. Deze ontwikkeling is vooral
veroorzaakt door een verdere afname van de immigratie en een verdere
toename van de emigratie. Dit blijkt uit de nieuwste cijfers van het
CBS.
Groei opnieuw afgenomen
Het groeitempo van de Nederlandse bevolking is sinds 2000 voortdurend
afgenomen. In dat jaar nam de bevolking nog met 123 duizend personen
toe. In 2004 bedroeg de groei met 34 duizend personen nog maar ruim een
kwart daarvan. In de afgelopen jaren is de natuurlijke bevolkingsgroei
(het aantal geborenen min het aantal overledenen) geleidelijk
afgenomen. Verreweg de belangrijkste oorzaak van de dalende
bevolkingsgroei is echter dat in 2004 voor het eerst sinds twintig jaar
sprake is van een vertrekoverschot: het aantal emigranten overtrof het
aantal immigranten met bijna 23 duizend.
Meer emigratie, minder immigratie
In 2004 zijn ruim 112 duizend personen uit Nederland vertrokken. Dit
aantal was nooit eerder zo hoog. Ten opzichte van het voorgaande jaar
is de emigratie in 2004 met ruim 7 procent toegenomen. Tegelijkertijd
daalde de immigratie met 14 procent tot 90 duizend. Deze daling hangt
samen met de minder gunstige economische situatie. Mogelijk speelt ook
de aangescherpte wetgeving rond immigratie een rol.
Veel minder Turkse en Marokkaanse immigranten
Het aantal immigranten uit Turkije, Marokko, Suriname en de Nederlandse
Antillen is sterk afgenomen. Dit geldt met name voor Turkije en
Marokko. In 2004 zijn 2,9 duizend immigranten uit Marokko gekomen, 2
duizend minder dan in 2003. Het aantal immigranten uit Turkije daalde
van 6,7 duizend naar 3,9 duizend. De immigratie uit Polen is sterk
toegenomen sinds Polen op 1 mei 2004 tot de EU is toegetreden. Het
aantal Poolse immigranten is verdubbeld van 2,2 duizend in 2003 naar
4,9 duizend in 2004.
Lagere sterfte in 2004
Ondanks de geleidelijk toenemende vergrijzing van de Nederlandse
bevolking, is het aantal overledenen afgenomen. In 2004 zijn 137
duizend personen overleden, 5 duizend minder dan in 2003. Deze daling
heeft te maken met het ontbreken van uitgesproken hitte- en
koudeperioden in 2004. Ook deed zich in tegenstelling tot 2003 geen
griepgolf voor. Dergelijke gebeurtenissen leiden tot een verhoogde
sterfte, in het bijzonder onder ouderen.
Aandeel allochtonen blijft toenemen
Voor het eerst sinds lange tijd is het aantal eerste generatie
allochtonen niet toegenomen. De tweede (in Nederland geboren) generatie
laat in 2004 daarentegen een groei zien van 29 duizend personen.
Op 1 januari 2005 woonden in Nederland 1,69 miljoen niet-westerse
allochtonen, 283 duizend meer dan op 1 januari 2000. Het aandeel
niet-westerse allochtonen is hiermee gestegen tot ruim 10 procent. Het
aantal westerse allochtonen is in deze periode met 54 duizend gegroeid
tot 1,42 miljoen. Dit is bijna 9 procent van de bevolking.
Technische toelichting
Het CBS stelt statistieken over de bevolkingsgroei samen op basis van
informatie uit de Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens
(GBA) van alle Nederlandse gemeenten. De bevolkingsgroei bestaat uit
vier componenten: geboorte, sterfte, immigratie en emigratie. Omdat
niet alle mutaties bij gemeenten worden gemeld, worden er
administratieve correcties uitgevoerd. Als een gemeente vaststelt dat
een persoon niet woont op het adres waar hij of zij staat ingeschreven,
wordt een administratieve afvoering doorgevoerd. Als later wordt
vastgesteld dat de desbetreffende persoon toch op hetzelfde adres of op
een ander adres verblijft, vindt een administratieve opneming plaats.
Het saldo van deze administratieve correcties betreft vooral personen
die uit Nederland zijn vertrokken zonder dit bij de gemeente te hebben
gemeld. Daarom wordt het saldo van deze correcties meegeteld bij de
emigratie. Naast de administratieve correcties vinden nog andere
correcties plaats. Deze worden door het CBS uitgevoerd omdat de
informatie die het CBS ontvangt over de bevolkingsgroei inclusief
administratieve correcties niet exact overeenkomt met het verschil
tussen de inwonertallen in twee opeenvolgende jaren. Deze overige
correcties worden meegeteld in het cijfer van de bevolkingsgroei van
december. Voor 2004 is het aantal overige correcties nog niet bekend.
De cijfers over 2004 hebben een voorlopig karakter. Medio 2005 zullen definitieve cijfers worden gepubliceerd.
Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek