Janneke Richter haalde afgelopen week het nieuws met haar conclusie dat pauzesoftware te weinig bijdraagt aan de variatie in lichamelijke belasting tijdens beeldschermwerk om klachten aan arm, nek en schouder (KANS) te voorkomen. Ze pleit voor drastischere maatregelen zoals sporten tijdens de lunchpauze om de eentonige belasting tijdens kantoorwerk te doorbreken. Richter trekt de toegevoegde waarde van pauzesoftware in twijfel door te stellen dat mensen zelf al regelmatig pauzeren tijdens het werk en door te stellen dat de spierbelasting tijdens computerwerk en afgedwongen pauzes door pauzesoftware niet van elkaar verschillen.
Voordat bedrijven pauzesoftware in de ban doen, is het van belang om te kijken naar neveneffecten van pauzesoftware. Pauzesoftware kan namelijk de prestatie van beeldschermwerkers verhogen. Hierdoor kunnen medewerkers hun werkdruk verlagen, wat op zich al positief is, en tevens het risico op tal van lichamelijke en geestelijke klachten voorkomen. Meerdere studies hebben laten zien dat medewerkers de tijd die ze aan extra pauzes van pauzesoftware besteden, terugverdienen door fitter en geconcentreerder te werken, met als bonus een extra 5 tot 10 minuten tijdswinst op dagbasis en minder fouten in het uitgevoerde werk. De toegevoegde waarde van pauzesoftware zit hem in het feit dat medewerkers een herinnering krijgen om het computerwerk te onderbreken, met name de onderbrekingen van meerdere minuten die essentieel zijn. Uit onderzoek blijkt dat mensen zelf vergeten bewust een onderbreking tijdens het werk in te lassen.
Medewerkers kunnen hun tijdswinst mogelijk nog vergroten door hun aandacht tijdens pauzes van de werkzaamheden af te halen. Australische onderzoekers hebben laten zien dat medewerkers die tot 20% van hun werktijd surfen op het internet 9% productiever zijn dan collega‘˜s die niet regelmatig surfen op het internet. Ook vanuit de time management literatuur komt de aanbeveling om elk uur de aandacht van het werk te halen.
De suggestie van Richter om te gaan sporten tijdens lunchpauzes is evenwel vruchtbaar. Meer dan een derde van de beeldschermwerkers werkt namelijk door tijdens de lunchpauze. Echter, sporten tijdens lunchpauzes is lang niet voor alle medewerkers aantrekkelijk. Daarnaast is het maar de vraag of sporten in het algemeen de benodigde variatie in spierbelasting oplevert. Op de racefiets of achter je pc zitten is immers meer van hetzelfde. Een alternatief is om kortdurende krachtoefeningen te doen voor de spieren die het werk verrichten tijdens beeldschermwerk. Het is bekend dat kortdurend veel kracht leveren de spieren ontspant en dat het herstel van chronische KANS sneller gaat.
De studies van Janneke Richter laten zien dat traditionele pauzesoftware voor verbetering vatbaar is. Door pauzes af te dwingen heeft pauzesoftware daarnaast bij menig beeldschermwerker een slechte naam. Moderne opvolgers van traditionele pauzesoftware nemen de inzichten uit onderzoeken zoals die van Richter reeds mee en dwingen daarnaast onderbrekingen niet af, maar laten door terugkoppeling zien wat er te winnen is voor medewerkers en organisatie. Bedrijven en medewerkers doen er dus goed aan om te bekijken wat moderne pauzesoftware voor hen kan betekenen.
Dr. Stefan Ijmker is werkzaam als consultant voor ErgoDirect, een organisatie gericht op innovatieve oplossingen voor efficiënt en gezond beeldschermwerk (www.ergodirect.nl).. Hij is aan het VU medisch centrum in Amsterdam gepromoveerd op het ontstaan van KANS bij beeldschermerkers. Voor nadere toelichting kunt u contact opnemen met stefan ijmker via 036 547 2440